De vraag van 1 miljoen euro: op welke punten verschilt deze effectentaks van de vorige?
Wat is een effectenrekening?
De nieuwe belasting is van toepassing op alle effectenrekeningen van Belgen en op effectenrekeningen die buitenlanders aanhouden in België.
Elke rekening waarop financiële instrumenten mogen worden gecrediteerd of gedebiteerd kan als effectenrekening gekwalificeerd worden.
Naast aandelen, obligaties, deelbewijzen in fondsen en trackers viseert de taks ook financiële instrumenten zoals swaps, opties en andere afgeleide producten.
Wie de effectenrekening aanhoudt is niet relevant.
Ongeacht of de effectenrekening aangehouden wordt door een natuurlijke persoon, private stichting, vennootschap of een maatschap: ze is onderworpen aan de effectentaks.
Hoe de effectenrekening wordt aangehouden is niet relevant.
In volle eigendom, in onverdeeldheid, in blote eigendom: de manier waarop de effectenrekening aangehouden wordt speelt geen rol. Ook het aantal titularissen niet. De belasting wordt geheven per rekening, en niet per titularis. Een gezamenlijke effectenrekening van 1,5 miljoen euro is onderworpen aan de effectentaks. Twee aparte effectenrekeningen van 750.000 euro niet.
Hoeveel bedraagt de effectentaks?
De jaarlijkse heffing van 0,15% viseert alle effectenrekeningen waarop belastbare financiële instrumenten worden aangehouden, waarvan de gemiddelde waarde meer bedraagt dan 1 miljoen euro.
De drempel van 1 miljoen euro geldt per effectenrekening, ongeacht het aantal houders. Bij de vorige versie van de effectentaks werd het gemiddelde bedrag gedeeld door het aantal medebezitters. Met deze nieuwe effectentaks komen ook kleinere beleggers in het vizier die beperkte bedragen onderbrachten in een verzekeringsfonds (tak 21, 23, 26, …). Deze beperkte bijdragen maken namelijk deel uit van een ‘grote effectenrekening’ die op haar beurt vaak de drempel van 1 miljoen euro overschrijdt.
Wat is vrijgesteld van de effectentaks?
Aandelen op naam zijn vrijgesteld. De aandelen van bijvoorbeeld uw besloten vennootschap waarin u uw beroepsactiviteit uitoefent en die vanwege hun aard, enkel worden ingeschreven in het aandeelhoudersregister, worden niet geviseerd.
Cash dat niet op een effectenrekening staat, maar bijvoorbeeld op een spaarrekening wordt niet geviseerd. Cash op een effectenrekening dus wél! Hebt u op uw effectenrekening 700.000 euro aan aandelen en 450.000 euro cash, dan komt u dus ook in het vizier van de effectentaks.
Aangifteplicht en eventuele sancties
De aangifte van de effectenrekening moet in principe gebeuren door de Belgische tussenpersoon, de bank of beleggingsinstelling. Is er geen betrokken, dan moet u zelf de effectenrekening aangeven en de taks betalen. Die aangifte kunt u elektronisch via MyMinfin indienen. De indieningstermijn is gelijk aan die van de aangifte in de personenbelasting.
Niet-aangifte, laattijdige, onnauwkeurige of onvolledige aangifte, of de niet-betaling of laattijdige betaling, worden bestraft met een boete. De boetes gaan van 10% tot 200% van de verschuldigde taks. Bovendien komen daar nog nalatigheidsinteresten bovenop.
Kunt u deze effectentaks vermijden?
De vraag van 1 miljoen: kunt u deze effectentaks vermijden? Er zijn een paar mogelijkheden, maar de wetgever maakt het u in elk geval niet gemakkelijk. Naast de opsomming van een aantal specifieke situaties die als misbruik beschouwd worden, sluit een algemene antimisbruikbepaling heel wat zijwegen af.
Verhuis naar buitenland?
Een verhuis verandert niets, tenzij er een dubbelbelastingverdrag bestaat. In dat verdrag tussen België en het land van verblijf moet dan bepaald zijn dat alleen het land van verblijf het vermogen kan belasten. Dat is onder meer het geval in Duitsland, Luxemburg, Nederland en Spanje. Zonder dergelijk verdrag blijft effectentaks verschuldigd.
Splitsing?
Het ‘splitsen’ van een effectenrekening heeft geen effect op de toepassing van de effectentaks. Een effectenrekening ter waarde van 1.100.000 euro splitsen in twee effectenrekeningen, met elk dezelfde karakteristieken en titularissen heeft geen zin. De fiscus zal deze splitsing simpelweg negeren en alsnog toepassing eisen van de effectentaks.
Er is nog onduidelijkheid over het feit hoe de fiscus zal reageren wanneer een effectenrekening die aangehouden wordt door een vruchtgebruiker en twee blote eigenaars gesplitst wordt in twee effectenrekeningen. Elke effectenrekening aangehouden door de vruchtgebruiker en één blote eigenaar. Men zou kunnen argumenteren dat hier geen sprake is van een splitsing. De nodige uitleg ontbreekt nog en dus is enig voorbehoud op zijn plaats.
Omzetting?
Aandelen op naam zijn niet onderworpen aan de jaarlijkse effectentaks. Daarom bepaalt de wetgever dat de omzetting van belastbare financiële instrumenten naar effecten op naam niet tegenwerpelijk is aan de fiscus.
Let op, splitsing en omzetting worden beschreven als onweerlegbare vermoedens. U zult dus met andere woorden niet de mogelijkheid krijgen om andere doeleinden naar voor te brengen dan louter de ontwijking van de effectentaks. Toch kan een splitsing bij een brede vermogens- en successieplanning soms opportuun zijn.
Algemene antimisbruikbepaling
Gedragingen die erop gericht zijn om de belastbare waarde van een effectenrekening te verminderen om de taks te vermijden, worden geacht strijdig te zijn met de doelstelling van de effectentaks.
Deze ruime formulering maakt het u als belastingplichtige niet gemakkelijk om de grenzen van fiscaal misbruik goed te kennen. En hoewel de wet pas in werking trad op 26 februari 2021, werken de antimisbruikbepalingen terug tot 30 oktober 2020. Indien u uw vermogen na de eerste berichten in de media geherstructureerd hebt om de effectentaks te vermijden, bent u er dus aan voor de moeite.
Schenking als uitweg...
Zijn er dan geen mogelijkheden om vandaag de toepassing van de effectenrekening te vermijden? Wij zijn mening dat er zeker geargumenteerd kan worden dat onder meer een schenking van (een deel van) de effectenrekening (aan de kinderen of een entiteit zoals een Belgische private stichting) om de waarde van het totaal vermogen onder 1 miljoen euro te doen dalen niet onder toepassing van de antimisbruikbepalingen valt en de toepassing van de effectentaks buitenspel zet.
Effectenrekening als belastbaar feit
De nieuwe effectentaks kijkt naar de effectenrekening als belastbaar feit, zonder een onderscheid te maken tussen de financiële instrumenten en de rekeninghouder(s). Toch blijven sommige zaken onduidelijk en voor interpretatie vatbaar. Vraag is dus of deze nieuwe versie van de effectentaks een tweede grondwettelijke toets zal doorstaan. In tussentijd moet er natuurlijk wel correct geanticipeerd worden op de huidige wetgeving.
Hebt u vragen over de toepassing van de effectentaks, aarzel niet contact op te nemen met onze experten van Estate Planning.
Lees hier waarom het Grondwettelijk Hof de vorige effectentaks heeft vernietigd.
