Wie een eigen zaak start of bestuurder wordt, denkt meestal niet aan de gevolgen wanneer het financieel misloopt. Toch loont het om daar tijdig bij stil te staan. Als ondernemer kunt u in bepaalde situaties persoonlijk aansprakelijk worden gesteld, waardoor zelfs uw gezinswoning gevaar kan lopen.
Waarom bescherming belangrijk is
Als zelfstandige bent u vaak met uw privévermogen aansprakelijk voor zakelijke schulden. Dat geldt zeker voor wie een eenmanszaak heeft of actief vennoot of zaakvoerder is in een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, zoals een VOF, CommV of maatschap.
Ook bestuurders van vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, zoals een BV, NV of CV, ontsnappen niet volledig aan risico’s. In bepaalde gevallen kunnen zij persoonlijk aansprakelijk worden gesteld op basis van bestuurdersaansprakelijkheid. Een verklaring van onbeslagbaarheid van de gezinswoning kan dan een waardevolle bescherming bieden.
Welke woning kan worden beschermd?
Enkel de hoofdverblijfplaats komt in aanmerking. Dat is de plaats waar u gewoonlijk leeft met uw gezin en waar uw belangrijkste belangen zich bevinden.
U hoeft niet de volledige eigendom te hebben. Ook als u mede-eigenaar of vruchtgebruiker bent, geniet u van de bescherming. Wie enkel een gebruiksrecht heeft, zoals een huurcontract, kan de woning niet onbeslagbaar laten verklaren.
Wat is een verklaring van onbeslagbaarheid?
Om uw gezinswoning te beschermen, kunt u bij de notaris een verklaring van onbeslagbaarheid laten opstellen. Dat is een officieel document dat verhindert dat zakelijke schuldeisers beslag leggen op uw hoofdverblijfplaats voor beroepsschulden die ontstaan na de registratie van de verklaring.
De bescherming geldt enkel voor toekomstige beroepsschulden, niet voor privéschulden of schulden die voortkomen uit fraude of persoonlijke aansprakelijkheid. Ze dekt uitsluitend uw hoofdverblijfplaats.
Gebruikt u een deel van uw woning beroepsmatig? Dan blijft de bescherming gelden zolang dat gedeelte beperkt blijft. In principe moet minstens zeventig procent van de woning privé worden gebruikt. Is het professionele gebruik beperkt tot minder dan dertig procent, dan is de volledige woning beschermd. Bij een groter professioneel aandeel wordt enkel het privégedeelte beschermd.
Wie kan zo’n verklaring aanvragen?
Elke natuurlijke persoon die als zelfstandige werkt, kan zich op deze bescherming beroepen. Dat geldt voor vrije beroepers, zelfstandigen in hoofd- of bijberoep, bestuurders van vennootschappen en zelfs gepensioneerden die nog beroepsactief zijn.
Wat moet u nog weten?
De bescherming blijft gelden, ook als u failliet zou gaan.
Verkoopt u uw woning om een nieuwe hoofdverblijfplaats aan te kopen, dan blijft de onbeslagbaarheid behouden als aan deze voorwaarden is voldaan:
- de verkoopopbrengst wordt bewaard bij de notaris en geniet mee van de bescherming
- de nieuwe woning wordt binnen het jaar na het verlijden van de verkoopakte aangekocht
- in de aankoopakte van de nieuwe woning wordt uitdrukkelijk vermeld dat het om een wederbelegging gaat
Na uw overlijden eindigt de onbeslagbaarheid automatisch. Ze gaat dus niet over op uw erfgenamen. De verklaring wordt dan herroepen en de bescherming geldt niet meer voor de toekomst.
U kunt de verklaring op elk moment laten intrekken. Houd er wel rekening mee dat de bescherming dan volledig vervalt.
Begeleiding op maat
Een verklaring van onbeslagbaarheid is een doeltreffende manier om uw gezinswoning te beschermen tegen zakelijke risico’s. Wilt u graag advies op maat over de beste aanpak in uw situatie? Onze experten denken graag met u mee.
