Ontplooit uw vzw commerciële activiteiten?
Een vzw streeft in principe altijd een belangeloos doel na. Ze kan daarvoor de nodige financiële middelen verzamelen op een ‘niet-commerciële manier’. Het ontbreken van een winstoogmerk bij een vzw betekent niet noodzakelijk dat ze automatisch is vrijgesteld van vennootschapsbelasting. Belangrijk criterium daarvoor is of deze activiteiten een ‘exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard’ vormen.
Dat sommige vzw’s meer commerciële (neven)activiteiten ontplooien om bijkomende financiële middelen aan te trekken, is een doorn in het oog van de fiscus. Het gaat dan bijvoorbeeld om de uitbating van een cafetaria of de organisatie van een concert. Door deze evolutie wordt de toepasselijkheid van de rechtspersonenbelasting in vraag gesteld bij controles.
Wat wordt er gecontroleerd?
Een grotere 'winst' uit activiteiten verhoogt het risico op een controle. Belangrijk is dat deze activiteiten ondersteunend zijn aan het belangeloze doel. Ze mogen dus alleen bedoeld zijn om middelen te verwerven om dat doel te realiseren.
Aanzienlijke inkomsten uit commerciële (neven)activiteiten en de opbouw van reserves via deze activiteiten zijn twee sterke indicatoren voor de toepassing van vennootschapsbelasting.
Bevindt uw vzw zich in een zo’n situatie? Dan geeft u het best duidelijk aan wat de belangeloze bestemming is van de opgebouwde reserves. Dat kunnen bijvoorbeeld noodzakelijke toekomstige investeringen zijn.
Rechtspersonenbelasting versus vennootschapsbelasting
Er is een significant verschil tussen belast worden in de rechtspersonenbelasting en belast worden in de vennootschapsbelasting.
Rechtspersonenbelasting
- Enkel specifieke categorieën van inkomsten zijn belastbaar, waaronder bepaalde onroerende inkomsten zoals commerciële verhuur van een pand. Of meerwaarden zoals bij de verkoop van bepaalde gebouwen of gronden. Of niet-verantwoorde kosten.
Inkomsten die voortvloeien uit alle activiteiten, zoals lidgelden, subsidies en giften, en inkomsten uit ondersteunende nevenactiviteiten zijn niet belastbaar in de rechtspersonenbelasting.
- Bepaalde inkomsten zijn apart belastbaar aan specifieke tarieven.
Vennootschapsbelasting
- Alle inkomsten van de vzw zijn belastbaar, ongeacht hun aard.
- Alle inkomsten worden samengevoegd en zijn onderworpen aan één tarief (in principe 25%).
Een taxatie in de vennootschapsbelasting scheelt dus een flinke slok op de borrel en kan verstrekkende gevolgen hebben voor een vereniging.
Herkwalificatie vermijden
De fiscus onderzoekt de commerciële activiteiten van een vzw en beoordeelt of ze kunnen leiden tot onderworpenheid aan de vennootschapsbelasting.
Voor kleine vzw's die in de loop van de jaren uitgegroeid zijn tot grotere organisaties, met een bijbehorende toename van activiteiten en omzet, is een taxatie in de vennootschapsbelasting een reëel risico. Dat betekent daarom nog niet dat een uitkering van de reserves aan de aandeelhouders mogelijk is. Of dat de bestuurders van de vzw niet hoofdelijk aanspreekbaar zijn. De organisatie blijft juridisch gezien nog altijd een vzw.
Een vzw kan er wel voor kiezen om haar commerciële (neven)activiteiten af te zonderen in een vennootschap om de giften, lidgelden en subsidies die ze ontvangt af te schermen.
Vzw’s met nieuwe activiteiten kunnen een ruling aanvragen om voorafgaand fiscale zekerheid te verkrijgen.
Ook patrimoniumtaks verhoogt
Als een vzw onderworpen is aan de rechtspersonenbelasting, dan is er daarenboven nog een belastingverhoging te verwachten volgend jaar. In 2024 komt er een grondige hervorming van de patrimoniumtaks. Een progressief tarief vervangt het vlakke tarief van 0,17%.
De meeste vzw’s zullen hun belastingen dus zien verhogen. Hetzij onder de rechtspersonenbelasting, hetzij door toepassing van de vennootschapsbelasting, hetzij door beide.
Daarnaast is de patrimoniumtaks niet enkel van toepassing op Belgische vzw’s (in internationale vzw’s), maar ook op Belgische private stichtingen. Die bestaan meestal voor de behartiging van goede doelen of om aan vermogens- en successieplanning te doen. Maar daar komen we later nog in detail op terug.
Heeft uw vzw een controle gehad of bent u van plan om een nieuwe activiteit te ontplooien? Contacteer ons gerust voor meer informatie of advies.
