Wordt u als ondernemer ook fiscaal gestraft voor een negatieve rente?

Dat de Europese Centrale Bank (ECB) de Europese marktrente al lange tijd erg laag houdt is niemand ontgaan. Doel is de economische groei weer op te krikken. De ECB biedt banken de mogelijkheid om geld bij haar te plaatsen of te lenen. Over zo’n lening betalen banken een rentevergoeding, ook herfinancieringsrente genoemd. Soms hebben banken (tijdelijk) cashoverschotten. Die kunnen ze deponeren bij de ECB. In ruil betaalt de ECB een rentevergoeding.

Negatieve rente doorgerekend

Om banken te ontmoedigen hun cashoverschotten te parkeren bij de ECB en hen aan te moedigen om ze goedkoop in de markt te injecteren, besloot de ECB om negatieve rentetarieven te hanteren op deposito’s. Concreet betekent dit dat banken geld moeten betalen aan de ECB om hun cashoverschotten veilig op te bergen.

Enkele Belgische banken rekenen deze negatieve rentetarieven nu door aan hun klanten. Ondernemers betalen hun bankier dus om geld te mogen storten en aan te houden op hun financiële rekening.

Negatieve interesten niet-aftrekbaar

Het doorrekenen van die negatieve rentetarieven is de fiscale administratie niet ontgaan. Ze bracht hierover een circulaire uit (2021/C/53 van 8 juni 2021). Daarin vermeldt de fiscale administratie enigszins ongenuanceerd dat de negatieve interesten in geen geval aftrekbaar zijn.

De administratie stelt terecht dat een negatieve rente niet voorkomt bij de inning van een roerend inkomen. Net daarom wordt er geen rekening mee gehouden voor de vaststelling van de belastbare grondslag van een dergelijk inkomen. Voor de berekening van de roerende voorheffing begrijpen wij waarom negatieve interesten niet aftrekbaar zouden zijn van het roerend inkomen. De bij wet gedefinieerde aftrekbare items om de belastbare basis van een roerend inkomen te bepalen zijn namelijk zeer beperkt.

En de aftrekbaarheid als beroepskosten?

Maar moet uit de circulaire ook begrepen worden dat negatieve interesten niet fiscaal aftrekbaar zijn als beroepskosten voor de personen- of vennootschapsbelasting (artikel 49 WIB92)?

In de praktijk zien wij situaties waarbij een onderneming uit noodzaak of voorzichtigheid haar cashoverschotten op een financiële rekening beschikbaar houdt. Ze kan dat doen om bijvoorbeeld een investering te financieren binnen afzienbare termijn, om nieuwe voorraden aan te kopen, lonen uit te betalen… Kortom allemaal situaties waarbij de kosten van een negatieve rente wel degelijk beantwoorden aan de basisvoorwaarden om beroepskosten fiscaal af te trekken. De negatieve rente wordt aan de bank betaald om het mogelijk te maken belastbare inkomsten te behalen of te behouden. In doorsnee situaties zouden de negatieve interesten in hoofde van ondernemingen fiscaal aftrekbaar moeten zijn.

Addendum verduidelijkt

Het gebrek aan nuance in voormelde circulaire veroorzaakte commotie. De fiscale administratie ontving hier dan ook veel vragen over. Daarom werd op 13 juli 2021 een addendum aan voormelde circulaire toegevoegd (Circulaire 2021/C/65 van 13 juli 2021). Daarin bevestigt de administratie dat de bedoelde niet-aftrekbaarheid van negatieve interesten uitsluitend geldt voor de vaststelling van de belastbare grondslag van de roerende inkomsten.

Maar de fiscale administratie gaat nog een stapje verder. Zij bevestigt nu dat de negatieve interesten in aanmerking kunnenkomen als aftrekbare beroepskosten (voor de personen- en vennootschapsbelasting). Terecht haalt de administratie wel aan dat aan alle (aftrekbaarheids)voorwaarden voldaan moet zijn.

Ondanks deze welgekomen verduidelijking zal wellicht toch nog een debat gevoerd worden over de aftrekbaarheid van negatieve interesten bij latere fiscale controle.

Waar gaat de circulaire dan wel over?

De circulaire stelt erg duidelijk dat negatieve interesten geen inkomsten van kapitalen vormen en op die manier niet onderworpen zijn aan roerende voorheffing.

Volgens de circulaire mag de negatieve interest niet worden ‘gecompenseerd’ met een positieve rente ter inhouding van de roerende voorheffing. Concreet: uw bank mag de door u betaalde negatieve rente niet in mindering brengen van de positieve interesten die zij u verschuldigd is. Dat is niet verrassend, bij ons beste weten is er slechts één uitzondering op een debet- en creditrente compensatieverbod en dat is het zgn. principe van ‘eenheid van rekening’.

Onze experts helpen u graag verder met al uw fiscale vragen. Aarzel niet hen te contacteren.