Gemengde en gedeeltelijke btw-plichtigen: wie moet wat wanneer melden?

Gemengde en gedeeltelijke btw-plichtige

Een gemengde btw-plichtige stelt zowel handelingen die recht op btw-aftrek doen ontstaan als handelingen die vrijgesteld zijn van btw en geen recht op btw-aftrek doen ontstaan.

Als gemengde btw-plichtige hebt u slechts een beperkt recht op btw-aftrek. U moet voor de beperking van de btw-aftrek ofwel de methode toepassen van het algemeen verhoudingsgetal ofwel die van het werkelijk gebruik.

Een gedeeltelijke btw-plichtige stelt niet alleen handelingen die binnen de werkingssfeer van btw vallen, maar ook handelingen die daarbuiten vallen.

Als gedeeltelijke btw-plichtige moet u uw recht op btw-aftrek altijd bepalen op basis van het bestemmingsprincipe. In de praktijk komt dat neer op de methode van het werkelijk gebruik.

Gemengde btw-plichtige en de methode van het werkelijk gebruik

Sinds 1 januari 2023 gelden er bijkomende verplichtingen voor gemengde btw-plichtigen die hun recht op aftrek uitoefenen volgens de methode van het werkelijk gebruik.

Voorafgaande kennisgeving

Wil u als gemengde btw-plichtigen de methode van het werkelijk gebruik toepassen, dan moet u dat vooraf melden aan de btw-administratie.

U moet dat doen voor het einde van de periode waarop de eerste aangifte van het kalenderjaar betrekking heeft. Dat is hetzij vóór 31 januari als u een maandindiener bent, hetzij vóór 31 maart als u een kwartaalindiener bent. Paste u het werkelijk gebruik al toe op 31 december 2022? Dan moest u de kennisgeving uiterlijk 30 juni 2023 doen via een specifieke rubriek in de elektronische aangifte e604B.

Als uw onderneming een gemengde belastingplichtige wordt door de start of wijziging van de economische activiteit, moet u de kennisgeving doen voor de laatste dag van de eerste aangifteperiode die volgt op die aanvang of wijziging van activiteit.

De tijdige kennisgeving heeft uitwerking op 1 januari van het betrokken kalenderjaar. Bij de aanvang of wijziging van uw activiteit, is dat vanaf de eerste dag van het aangiftetijdvak dat daarop volgt.

De toepassing van de methode geldt voor een periode van onbepaalde duur. Ze loopt echter minstens tot 31 december van het derde jaar na de datum van uitwerking van die kennisgeving.

Mededeling gestructureerde gegevens

Als gemengde btw-plichtige moet u jaarlijks bepaalde gegevens over de btw-aftrek volgens de methode van het werkelijk gebruik meedelen.

Deze gegevens moeten via Intervat worden meegedeeld, bij de indiening van de periodieke btw-aangifte ofwel over het eerste kwartaal (ten laatste op 20 april), ofwel in een van de eerste drie maanden van het lopende kalenderjaar (ten laatste op 20 februari, 20 maart of 20 april).

Paste u als gemengde btw-plichtige de methode van het werkelijk gebruik al toe op 31 december 2022? Dan moet u de gegevens over het jaar 2023 opnemen in de periodieke btw-aangifte over het eerste kwartaal van 2024 (ten laatste op 20 april 2024). Op de website van het ministerie van Financiën staat te lezen dat maandaangevers dit ten laatste moeten doen in de periodieke btw-aangifte over mei 2024 (ten laatste op 20 juni 2024).

Update april 2024: Op 8 april heeft het ministerie van Financiën aangekondigd dat er voor 2024 een bijkomend uitstel zal gelden. De deadlines worden verschoven naar de uiterlijke indieningsdatum van de periodieke btw-aangiftes over het tweede kwartaal 2024 of juni 2024 (beide uiterlijk 20 juli 2024). Door het uitstel dat tijdens de zomervakantie wordt gegeven, wordt de termijn verder verlengd tot 9 augustus 2024 (zowel voor maand-als kwartaalaangevers).

Concreet moet u volgende gegevens meedelen:

• Het definitieve algemene verhoudingsgetal (in %) over het voorgaande kalenderjaar, als u in dat jaar de methode van het algemene verhoudingsgetal toepaste.
   
• Voor het voorgaande kalenderjaar, de opdeling (in %) van de aangerekende belasting op de inkomende handelingen:
  - uitsluitend gebruikt voor de bedrijfsafdeling(en) waarvan de handelingen volledig recht op aftrek verlenen.
  - uitsluitend gebruikt voor de bedrijfsafdeling(en) waarvan de handelingen geen recht op aftrek verlenen.
  - tegelijkertijd gebruikt voor beide types bedrijfsafdelingen.
   

De minister van Financiën heeft bevestigd dat het begrip ‘aangerekende belasting’ ook de btw omvat voldaan via verlegging van heffing.

• Het bijzondere verhoudingsgetal of meerdere bijzondere verhoudingsgetallen (in %).

Sinds 1 januari 2024 is Intervat aangepast om deze informatie te kunnen doorgeven. U kan bij de indiening van de btw-aangifte op Intervat via een nieuwe rubriek tot vijf bijzondere verhoudingsgetallen meedelen. Zijn het er meer, dan moet u een aparte bijlage bij de btw-aangifte indienen.

Voor btw-eenheden die de methode van het werkelijk gebruik toepassen, moeten de informatie per lid meedelen. Zijn er meer dan vijf leden, dan moet u ook hier met een afzonderlijke bijlage werken.

Update april 2024: Op 8 april 2024 heeft het Ministerie van Financiën aangekondigd dat btw-belastingplichtigen deze gegevens in 2024 op basis van schattingen mogen opnemen in die eerste aangifte. Zij moeten de definitieve cijfers ten laatste meedelen bij de periodieke btw-aangifte over:

• het derde kwartaal 2024 (ten laatste op 21 oktober 2024), of
• november 2024 (ten laatste op 20 december 2024).

Gemengde btw-plichtige en de methode van het algemeen verhoudingsgetal

Sinds 1 januari 2024 is de meldingsplicht uitgebreid tot gemengde btw-plichtigen die hun recht op aftrek uitoefenen op basis van het algemeen verhoudingsgetal. Ook hier moeten er twee afzonderlijke meldingen gebeuren.

Voorafgaande kennisgeving

Deze kennisgeving moet u doen via het elektronische formulier e604A/B. Paste u het algemeen verhoudingsgetal al toe op 31 december 2023? Dan moet de aanmelding gebeuren vóór 1 juli 2024, dus uiterlijk op 30 juni 2024. In het formulier 604 B wordt dit ingegeven onder de rubriek ‘Regeling’:

• Kies ‘gemengde belastingplichtige’ en vervolgens ‘algemeen verhoudingsgetal’
• Duid 31.12.2023 aan als datum
• Kies een belastingregeling (bijvoorbeeld kwartaalindiener)

Past u het algemeen verhoudingsgetal niet langer toe omdat u overstapt naar het werkelijk gebruik of uw activiteit wijzigt naar volledige btw-plichtige? Dan moet u dat ook melden via het elektronische formulier e604B.

Mededeling gestructureerde gegevens

Jaarlijks moet u het voorlopig verhoudingsgetal meedelen voor het lopende kalenderjaar, en het definitieve verhoudingsgetal voor het afgelopen kalenderjaar. Neem dat op in de periodieke btw-aangifte over het eerste kwartaal of ten laatste in de periodieke btw-aangifte over maart. 

Update april 2024: zie hogere opmerking in verband met de nieuwe deadline voor 2024.

Bij de start of wijziging van uw activiteit waardoor u gemengde btw-plichtige wordt, moet u het voorlopig verhoudingsgetal meedelen in de periodieke btw-aangifte die betrekking heeft op het kwartaal waarin uw activiteit wijzigde of aanving. Dient u de aangifte maandelijks in, dan gaat het om de periodieke btw-aangifte met betrekking tot één van de eerste twee maanden na de aanvang of de wijziging van de activiteit.

Bij gebrek aan wijziging van de btw-aangifte in Intervat in dit verband ,moet u de mededeling doen via het berekeningsblad met de verantwoording van het verhoudingsgetal dat u bij de aangifte voegt.

Wijzigt u de btw-aangifte niet in Intervat, dan moet u de mededeling doen via het berekeningsblad met de verantwoording van het verhoudingsgetal dat u bij de aangifte moet voegen.

Meldingsplicht gedeeltelijke btw-plichtige

Sinds 1 januari 2024 zijn ook gedeeltelijke btw-plichtigen die een bijzonder verhoudingsgetal toepassen verplicht om jaarlijks bepaalde gegevens over de uitoefening van het recht op aftrek mee te delen.

Bent u in die situatie, dan moet u de melding doen via Intervat bij de indiening van uw periodieke aangifte. Dat is na het eerste kwartaal (ten laatste op 20 april), ofwel in een van de eerste drie maanden van het lopende kalenderjaar (ten laatste op 20 februari, 20 maart of 20 april).

Update april 2024: zie hogere opmerking in verband met de nieuwe deadline voor 2024.

U moet in dat geval volgende informatie meedelen:

• Het definitieve algemene verhoudingsgetal (in %) over het voorgaande kalenderjaar. Dat wordt uitsluitend berekend op basis van de omzet van handelingen die binnen de werkingssfeer van de btw vallen. U moet dat enkel meedelen als u in het voorgaande kalenderjaar een gemengde belastingplichtige was en de methode van het algemeen verhoudingsgetal toepaste.
• Voor het voorgaande kalenderjaar, de opdeling (in %) van de aangerekende belasting op de inkomende handelingen:
  - uitsluitend gebruikt voor de bedrijfsafdeling(en) waarvan de handelingen volledig recht op aftrek verlenen.
  - uitsluitend gebruikt voor de bedrijfsafdeling(en) waarvan de handelingen geen recht op aftrek verlenen. Dat zijn zowel de bedrijfsafdelingen ingezet om vrijgestelde handelingen te verrichten als bedrijfsafdelingen ingezet voor handelingen buiten de werkingssfeer van btw.
  - tegelijkertijd gebruikt voor beide types bedrijfsafdelingen.  Ook hier geldt dat het begrip ‘aangerekende belasting’ eveneens de btw omvat die wordt voldaan via verlegging van heffing.
• Het bijzondere verhoudingsgetal of meerdere bijzondere verhoudingsgetallen (in %). 

Update april 2024: zie hogere opmerking in verband met de mededeling van deze gegevens op basis van schattingen.

Bent u naast gedeeltelijke ook een gemengde btw-plichtige, dan moet u voor uw gemengde btw-activiteit de toegepaste methode van het recht op aftrek vooraf melden.

Hebt u nog vragen over uw verplichtingen als gedeeltelijke en/of gemengde btw-plichtige, neem dan gerust contact op met ons btw-team. We helpen u met veel plezier.