Algemene kenmerken van de VOF
Een VOF is een vennootschap die wordt aangegaan tussen hoofdelijk aansprakelijke vennoten die samen een economische activiteit wensen uit te oefenen. In tegenstelling tot bij de oprichting van BV moet er bij de oprichting van VOF in principe geen financieel plan worden opgemaakt. Er is bovendien, in tegenstelling tot bij een NV, geen wettelijk minimumkapitaal vereist om de vennootschap op te richten. U kan dus reeds met een inbreng van 1 € dergelijke vennootschap oprichten. Leuk … maar daar staat tegenover dat alle vennoten onbeperkt persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk zijn voor alle verbintenissen van de vennootschap. Meer zelfs; u kan zelfs persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de handelingen van uw medevenno(o)t(e)n! Uw privévermogen wordt m.a.w. niet beschermd indien er iets fout zou lopen – al dan niet door uw toedoen - en dat is natuurlijk minder leuk. Dergelijke bescherming wordt wel geboden bij oprichting van een BV [1] of een NV, wat verklaart waarom deze vennootschapsvormen zo populair zijn.
Bij de oprichting van een VOF kan de inbreng bestaan uit geld, goederen of arbeid. Vooral dat laatste kan interessant zijn indien één of meerdere vennoten over onvoldoende middelen beschikken om in te brengen in de vennootschap en toch een evenwichtige verdeling wensen van het vennootschapsvermogen. Deze vorm van inbreng wordt bij voorkeur duidelijk afgelijnd in de oprichtingsakte.
Een VOF dient minstens twee oprichters te tellen. Wordt de vennootschap eenhoofdig na haar oprichting, dan wordt ze in principe van rechtswege ontbonden. De oprichters/vennoten hoeven geen natuurlijke personen te zijn. Zo kunnen één of meerdere rechtspersonen (andere vennootschappen, VZW’s, …) vennoot van een VOF zijn.
Er bestaat bijna geen wettelijke beperking bij het opstellen van de statuten van de VOF. De statuten kunnen dus vrij makkelijk worden gekneed naar de wensen van de vennoten. Zo kunnen vennoten onderling afspraken maken omtrent een ongelijke winstverdeling, overdraagbaarheid van de aandelen, ontbinding van de vennootschap, werking van de vennootschap, beslissingsbevoegdheid van de zaakvoerder(s)…
[1]Opgelet voor de oprichtersaansprakelijkheid
De VOF kent een aantal interessante voordelen
De voornaamste voorwaarden om te opteren voor een dergelijke vennootschapsvorm kunnen als volgt worden samengevat:
- de oprichting kan via onderhandse akte gebeuren, wat betekent dat u geen notaris nodig hebt ;
- de statuten kunnen vrij naar de wensen van de vennoten worden opgesteld ;
- de aandelen zijn in principe niet overdraagbaar aan derden zonder voorafgaand akkoord van de andere vennoten, zodat het besloten karakter van de vennootschap gewaarborgd blijft ;
- de vennootschap hoeft geen jaarrekening te publiceren, wat een belangrijk voordeel is voor wie in alle discretie wenst te handelen ;
- er wordt geen minimumkapitaal vereist bij oprichting ;
- alhoewel geld of andere goederen kunnen worden ingebracht, kan de inbreng eveneens uit arbeid bestaan ;
- er hoeft geen financieel plan te worden opgesteld bij oprichting ;
- elke vennoot moet zich onthouden van onrechtmatige en rechtmatige mededinging t.o.v. de vennootschap waarin hij participeert, zoniet komen de opbrengsten hiervan toe aan de VOF ;
- er kan een statutaire zaakvoerder worden voorzien die bijna niet afzetbaar is indien de statuten geen ontslag bij meerderheidsbesluit voorzien ;
- er wordt wettelijk niet voorzien in een bijzondere belangenconflictprocedure ;
- in principe moeten alle besluiten met eenparigheid van alle vennoten worden genomen ;
- er is geen controleverslag vereist van een bedrijfsrevisor of externe accountant bij de ontbinding van de vennootschap in verschillende fasen ;
- de vennootschap kan via onderhandse akte worden ontbonden.
De VOF kent dus zeker een aantal interessante voordelen die in mindere mate of totaal niet van toepassing zijn bij andere vennootschapsvormen.
De VOF kent ook nadelen
De voornaamste nadelen van een VOF zijn:
- alle vennoten zijn met hun persoonlijk vermogen hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap ;
- het faillissement van de VOF brengt in principe het faillissement van de vennoten met zich mee ;
- indien de vennootschap eenhoofdig wordt na haar oprichting, dan wordt ze van rechtswege ontbonden ;
- er zijn minstens twee aandeelhouders nodig ;
- door de beperkte overdraagbaarheid van de aandelen is het moeilijker om uit te treden als vennoot ;
- Bij de ontbinding en vereffening in één akte (turbo-liquidatie) moet er een verslag van het bestuursorgaan, een staat van activa en passiva en een verslag van een commissaris, revisor of extern accountant worden opgemaakt, wat de kostprijs van deze procedure aanzienlijk doet oplopen.
Wanneer kiest u het best wel en niet voor een VOF?
Vooral de hoofdelijke en onbeperkte persoonlijke aansprakelijkheid van de vennoten maant aan tot voorzichtigheid en maakt de VOF voor meer risicovolle activiteiten zeker niet geschikt. Een transport- of bouwonderneming oprichten onder de vorm van een VOF is dus zeker geen goed idee. Maar de vennootschapsvorm kan wel geschikt zijn om te gebruiken als patrimoniumvennootschap of om na uw pensioen actief te kunnen blijven zonder het risico om uw pensioen te verliezen indien u graag nog wat zou bijverdienen als zelfstandige.
Het voordeel dat er geen minimumkapitaal wordt vereist is een pluspunt maar mag zeker niet doorslaggevend zijn aangezien de opstart van een nieuwe activiteit in de praktijk toch minstens enkele duizenden euro’s zal kosten. Bovendien is er sinds de inwerkingtreding van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) op 1 mei 2019, geen minimumkapitaal meer nodig bij de oprichting van een BV. De BV biedt dan wel het grote voordeel dat uw persoonlijk vermogen in principe niet kan worden aangesproken. Dat is toch het geval indien u zich niet persoonlijk borg dient te stellen bij het afsluiten van kredieten …
In de praktijk wordt een VOF wel eens gebruikt door vrije beroepers zoals artsen, … Zij kunnen hun beroepsaansprakelijkheid toch niet ontlopen door hun activiteit uit te oefenen via bvb. een BV of een NV. Indien zij kiezen voor een VOF, dan dienen zij geen financieel plan op te stellen wat de oprichtingskosten toch enigszins beperkt. De kosten van een notaris kunnen ze in theorie wel vermijden, maar weet dat de statuten in de praktijk dan wel door een accountant of boekhouder zullen moeten worden opgesteld wat in werkelijkheid misschien al evenveel kost. Zeker als de statuten met enige kennis van zaken worden opgesteld …
Nog een voordeel is dat uw vennootschap jaarlijks geen jaarrekening hoeft te publiceren. Maar dat kan ook een nadeel betekenen aangezien bepaalde schuldeisers toch graag een idee hebben over de financiële toestand van uw onderneming en bijgevolg minder snel geneigd zullen zijn om met uw vennootschap zaken te doen. En dat terwijl ze eigenlijk over meer waarborgen tot betaling beschikken aangezien ze uw persoonlijk vermogen kunnen aanspreken indien de vennootschap in gebreke zou blijven om hun vordering te voldoen. Er heerst als het ware een zekere achterdocht ten aanzien van een VOF. Dat is ook wat het probleem waar de CommV[2] mee worstelt …
Een VOF kan ook zeer geschikt zijn als samenwerkingsvorm tussen meerdere natuurlijke personen of vennootschappen. Zo kunnen bijvoorbeeld twee vennootschappen een joint venture oprichten onder de vorm van een VOF zonder al te veel formaliteiten te moeten vervullen en kunnen zij de statuten van de vennootschap naar hun specifieke noden kneden.
In de praktijk wordt de VOF niet vaak naar voor geschoven als meest geschikte vennootschapsvorm om een activiteit in op te starten. Daar zit de onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid voor een groot stuk tussen. Maar dat niet neemt niet weg dat deze vennootschapsvorm interessant kan zijn in bepaalde situaties. Laat u zeker niet leiden door de mindere kosten die dergelijke vennootschap met zich zou meebrengen want indien er toch iets fout zou gaan, kan deze vennootschapsvorm wel eens zeer duur uitvallen …
[2]De Commanditaire Vennootschap (CommV) is een vennootschap die wordt opgericht tussen één of meerdere hoofdelijk aansprakelijke vennoten (gecommanditeerde vennoten) enerzijds en één of meerdere vennoten die zich beperken tot een inbreng in geld of in natura en die niet deelnemen aan het beheer (commanditaire vennoten) anderzijds.
Neem contact op met één van onze experten
