Mogen de btw-regels voor plaatsbepaling, vrijstelling en tarief voor de fysieke events en activiteiten zonder meer worden toegepast op de online of hybride equivalenten? In dit artikel staan we even stil bij de btw-behandeling van enkele van deze ‘nieuwe’ fenomenen.
Online conferentie
Neem het voorbeeld waarin toegang wordt verleend tot een online conferentie door een organisator die deze filmt en live uitzendt op internet voor de deelnemers die over een toegangscode beschikken. Deze klanten hebben de mogelijkheid om interactie te voeren met de spreker en kunnen zodoende invloed uitoefenen op de inhoud van de conferentie.
Hoe bekijkt de Belgische fiscus dit?
Volgens de Belgische btw-administratie dient een dergelijke dienst te worden beschouwd als zijnde ‘materieel verricht’ op de plaats vanwaar zij werd verleend door de dienstverrichter. Dit is de plaats van waaruit de dienstverlener de conferentie organiseert en zijn klanten de mogelijkheid biedt om deze via het internet te bekijken (bijvoorbeeld op hun woonplaats). Het is niet van belang of de dienst al dan niet in de fysieke aanwezigheid van de ontvangers wordt verleend en of deze de dienst vanaf één bepaalde plaats ontvangen. Concreet betekent dit dus dat een Belgische organisator steeds Belgische btw zou moeten aanrekenen, ongeacht of het een B2B- of een B2C-klant betreft, en ongeacht de plaats waar de klant is gevestigd.
Is dit altijd van toepassing?
Toch lijkt het op zijn plaats om enige nuance aan te brengen aan dit standpunt van de Belgische btw-administratie. Eerst en vooral is dit standpunt gebaseerd op rechtspraak van het Hof van Justitie in een zaak die ging over interactieve erotische webcamsessies die live werden uitgezonden via internet, wat toch niet volledig te vergelijken valt met een online conferentie. Bovendien was de conclusie van het Hof gebaseerd op de btw-plaatsbepalingsregels die van toepassing waren vóór de inwerkingtreding van het btw-pakket (1 januari 2010). Ook het Europese btw-comité heeft sindsdien richtlijnen gepubliceerd met haar conclusie inzake de btw-behandeling van de feiten in dit arrest op basis van de huidige regels en de technologische ontwikkelingen. In deze richtlijnen van het btw-comité concludeert men tot een geheel andere plaatsbepaling.
Conclusie: de feitelijke situatie dient telkens concreet te worden onderzocht om te kijken welke btw-regels van toepassing zijn:
- Betreft het een hybride conferentie (een klassieke ‘fysieke’ conferentie die ook online kan worden gevolgd) of een pure online conferentie?
- Kunnen de online deelnemers effectief interactie voeren met de spreker of niet?
- Wat is het btw-statuut van de deelnemers (B2B of B2C) en waar zijn zij gevestigd of woonachtig?
Online opleiding
De levering van ‘onderwijs op afstand’ wordt in artikel 18, § 1, tweede lid, 16° WBTW als voorbeeld genoemd van een ‘langs elektronische weg verstrekte dienst’.
Echter, niet elke online opleiding kwalificeert automatisch als een ‘langs elektronische weg verstrekte dienst’. Enkel diensten die over het internet of een elektronisch netwerk worden verleend, wegens hun aard grotendeels geautomatiseerd zijn en slechts in geringe mate menselijk ingrijpen vergen, en zonder informatietechnologie niet kunnen worden verricht, kwalificeren als zodanig. Deze criteria moeten steeds opleiding per opleiding worden beoordeeld.
Het online onderwijs waarbij een leraar de inhoud van de cursus over het internet of een elektronisch netwerk, zoals een afstandsverbinding, uiteenzet wordt daarom niet als een ‘langs elektronische weg verstrekte dienst’ aangemerkt.
Worden daarentegen wél beschouwd als een ‘langs elektronische weg verstrekte dienst’:
- eerder opgenomen video die de deelnemers op een door hun gekozen tijdstip zelf kunnen bekijken (webinar on demand);
- geautomatiseerd afstandsonderwijs dat enkel over het internet of soortgelijke elektronische netwerken kan worden verstrekt en dat weinig of geen menselijk ingrijpen vergt, met inbegrip van virtuele klaslokalen, behalve wanneer het internet of het soortgelijke elektronische netwerk uitsluitend als een instrument voor de communicatie tussen de leraar en de leerling wordt gebruikt;
- werkboeken die door de leerling online worden ingevuld en automatisch worden gecorrigeerd, zonder menselijk ingrijpen.
Als de opleiding niet kwalificeert als een elektronische dienst zal de opleiding voor btw-doeleinden mogelijks kwalificeren als ‘het verlenen van toegang tot een educatief evenement’ of als ‘een educatieve activiteit’, waarvoor ook bijzondere plaatsbepalingsregels gelden, nl. daar waar het event of de activiteit daadwerkelijk doorgaat. Ook hier blijft het met andere woorden van belang om steeds de concrete feiten te beoordelen om de juiste btw-behandeling te bepalen.
Online personeelsfeest
De btw op kosten die gemaakt worden voor een receptie of een feest voor het personeel is slechts aftrekbaar wanneer deze kosten voor de inkomstenbelastingen worden aangemerkt als aftrekbare collectieve sociale voordelen. Zo wordt bijvoorbeeld aanvaard dat de kosten van een feestje ter gelegenheid van Sinterklaas, Kerstmis, Nieuwjaar,... voor 100% fiscaal aftrekbaar zijn op voorwaarde dat alle werknemers worden uitgenodigd. Er is wel slechts één personeelsfeest per jaar fiscaal aftrekbaar.
In een antwoord op een parlementaire vraag stelde de minister recent dat dezelfde regels gelden voor online personeelsrecepties mits de uitgaven een geringe waarde hebben per genieter.
Als aan het personeel ook een hapje en een drankje wordt bezorgd, specifiek om te nuttigen tijdens de online receptie, dan moet u er wel rekening mee houden dat btw op geestrijke dranken (d.w.z. met een alcoholpercentage > 22%) niet aftrekbaar is.
Online sportlessen en begeleiding
De toekenning, tegen betaling, van het recht om toegang te hebben tot of gebruik te mogen maken van een sportinrichting wordt van btw vrijgesteld als de drie volgende voorwaarden samen vervuld zijn:
- de dienst moet betrekking hebben op het beoefenen van de sport zelf en verstrekt worden aan personen die actief aan sport komen doen;
- de exploitant moet een instelling zijn die geen winstoogmerk nastreeft (bv. een vzw);
- de ontvangsten van de exploitatie moeten uitsluitend worden gebruikt om de kosten ervan te dekken.
Als ‘exploitant van een sportinrichting’ wordt beschouwd iedere sportvereniging die haar leden in de mogelijkheid stelt een bepaalde sport te beoefenen door de terbeschikkingstelling van uitrusting, het geven van leiding, enz., ongeacht of die vereniging daartoe al dan niet over een vaste infrastructuur beschikt.
In een antwoord op een parlementaire vraag stelde de minister recent dat het voor de toepassing van de btw-vrijstelling niet noodzakelijk is dat de sportlessen of sportbegeleiding plaatsvinden in fysieke aanwezigheid van de personen die aan sport komen doen.
Zo kan een sportvereniging vb. aan haar leden toegang verlenen tot online lessen voor het aanleren van bepaalde bewegingen of sportoefeningen. Deze lessen hebben betrekking op het beoefenen van de sport in kwestie zelf en worden verstrekt aan personen die actief aan sport ‘komen’ doen. Het online karakter van de les belemmert dus de toepassing van de btw-vrijstelling niet, als deze in fysieke vorm in aanmerking komt voor de btw-vrijstelling, dan geldt dit ook voor de online vorm.
