#Tax & Legal
#Belastingen
#Duurzaamheid & Investeringen
Belangrijke verduidelijkingen over de nieuwe investeringsaftrekken vanaf 2025
Voor vaste activa verkregen of tot stand gebracht vanaf 1 januari 2025 werd de investeringsaftrek grondig hervormd. De focus van deze structurele hervorming ligt voornamelijk op het fiscaal en cash-wise stimuleren van zogenaamde “groene investeringen”. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de voornaamste wijzigingen aan het regime van de investeringsaftrek in België.
Voortaan bestaan er nog 3 categorieën van investeringsaftrek: de basisaftrek, de thematische investeringsaftrek en de technologieaftrek. Een actief kan slechts onder één categorie van investeringsaftrek vallen. Hierna gaan we graag dieper in op de verschillende nieuwe categorieën en welke investeringen hier precies onder vallen.
Basisaftrek voor eenmanszaken en kmo’s
De oude standaard investeringsaftrek werd herdoopt tot de “basisaftrek” en verhoogd van 8% naar 10% voor kmo’s en zelfstandigen. Voor digitale investeringen in het kader van o.a. facturatie, klantenbeheer, e-commerce en cyberveiligheid stijgt dit basistarief zelfs tot 20%. De digitale vaste activa die in aanmerking komen voor de 20% aftrek werden verder uitgebreid (bv. investeringen in geregistreerd kassasysteem, GDPR, digitale betalings-, boekhoud- en CRM-systemen). Grote ondernemingen hebben geen recht op de basisaftrek.
Vaste activa die gebaseerd zijn op, of die gebruik maken van voor het milieu en klimaat schadelijke stoffen worden uitgesloten van de basisaftrek (tenzij er geen economisch vergelijkbaar emissievrij alternatief is). Deze uitgesloten investeringen worden nu ook opgenomen in een “klimaat- en milieu-uitsluitingslijst” (bv. investeringen in vaste activa die gebruik maken van fossiele brandstoffen).
Thematische investeringsaftrek
De wetgever introduceerde een nieuwe thematische investeringsaftrek voor groene investeringen, oorspronkelijk vastgesteld op 40% voor KMO’s en zelfstandigen en 30% voor grotere ondernemingen. In het hangende wetsontwerp wordt dit nu echter geharmoniseerd tot een uniform tarief van 40% voor alle ondernemingen. Daarnaast bepaalt het wetsontwerp dat, zelfs indien er gewestelijke staatsteun wordt toegekend aan de onderneming, deze ondernemingen toch nog gebruik kunnen maken van de thematische investeringsaftrek.
De investeringen die in aanmerking komen, worden nu concreet vastgesteld in zogenaamde “investeringslijsten”. Op 31 december 2024 werden deze lijsten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Deze lijsten zullen in principe om de drie jaar geactualiseerd worden.
De in aanmerking komende investeringen onder de thematische investeringsaftrek worden opgedeeld in vier thema’s:
- Investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie
- Investeringen in emissievrije vervoersmiddelen
- Milieuvriendelijke investeringen
- Ondersteunende digitale investeringen
Deze thema’s worden op hun beurt verder onderverdeeld in groepen en categorieën.
Thema 1: Investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie (“energie-investeringslijst”)
Groep 1: Beperking van de energieverliezen | Voorbeeld |
|---|---|
| Bv. isoleren van daken, muren, enz. en hoogrendementsbeglazing |
| Bv. Investeringen waarbij isolatiemateriaal is gebruikt. |
| Bv. tochtsluizen, tochtgordijnen, en automatisch sluitende deuren of poorten. |
| Groep 2: Terugwinnen van energie en energiedelen | |
| Bv. warmte- en circulatiepompen. |
| Bv. generatoren, expansieturbines, en tegendrukturbines. |
| Groep 3: Aanpassing van apparatuur, installaties en industriële processen | |
| Bv. meet- en regelapparatuur inclusief software klimatiseringsapparatuur. |
| Bv. elektrificatie van industriële productieprocessen. |
| Groep 4: Flexibiliteit | |
| Bv. meet- en regelapparatuur, opslagsystemen en omvormers. |
| Groep 5: Hernieuwbare energieën | |
| Bv. apparatuur voor de productie van chemische, mechanische, thermische of elektronische energie. |
Thema 2: Investeringen in emissievrije vervoersmiddelen (“vervoer-investeringslijst”)
| Groep 1: Spoorvervoer | Voorbeeld |
| Bv. investeringen in ombouw naar een CO2 vrije locomotief, elektrische locomotief op baterijen. |
| Groep 2: Wegvervoer | |
| Bv. emissievrije mobiele voertuigen en bijhorende infrastructuur. |
| Bv. emissievrije autobussen, autocars en vrachtwagens. |
| Groep 3: Zee- en binnenvaart | |
| Groep 4: Laadinfrastructuur | Bv. laadinfrastructuur voor groene waterstof of elektrische laadinfrastructuur. |
Thema 3: Milieuvriendelijke investeringen (“milieu-investeringslijst”)
| Groep 1: Grondstoffenbeheer | Voorbeeld |
| Bv. waterbesparende toestellen, industriële reinigingsapparatuur, desinfectie-installaties. |
Groep 2: Klimaat | |
| Bv. midden- en hoogspanningsschakelsysteem of gasgeïsoleerde leiding. |
| Bv. vergroening van vestigingseenheden waaronder parkeerterrein en verharde delen. |
| Groep 3: Investeringen ter bevordering van het leefmilieu | Bv. emissievrije schepen. |
| Bv. investeringen die de vervanging van het gebruik van zorgwekkende chemische stoffen mogelijk te maken. |
Thema 4: Ondersteunende digitale investeringen (“investeringslijst voor digitale ondersteuning”)
Dit thema betreft de aanschaffingen van digitale vaste activa ter ondersteuning van investeringen opgenomen in de thema’s 1 t.e.m. 3 hierboven. De lijst met ondersteunende digitale investeringen zal later nog gepubliceerd worden.
Formaliteiten & attest
Voor sommige investeringen dient voorafgaand een verplichte energiestudie of -audit uitgevoerd te worden. Daarnaast geldt er een maximumbedrag van de investeringsaftrek voor bepaalde categorieën. De thematische aftrek kan echter niet toegepast worden door ondernemingen in moeilijkheden of een onderneming waarvoor een bevel tot terugvordering uitstaat van een door België onrechtmatige of onverenigbaar verleende steun.
Om gebruik te maken van de thematische investeringsaftrek moet bij de aangifte vennootschapsbelasting van het betreffende jaar een attest toegevoegd worden dat afgeleverd wordt door de bevoegde overheidsdienst. Normaal gezien moet dit attest uiterlijk binnen de drie maand na het afsluiten van het boekjaar aangevraagd worden. Gelet op de lange regeringsonderhandelingen en lopende gesprekken omtrent de aanvraagformaliteiten rond deze investeringsaftrek, wordt er éénmalig uitstel verleend voor vaste activa die tussen 1 januari 2025 en 30 juni 2026 aangeschaft of tot stand gebracht worden. O.b.v. dit Koninklijk Besluit (“KB”) beschikken ondernemingen in principe over een termijn van max. 12 maanden (zonder dat deze termijn echter na 30/6/2026 kan vallen – behoudens uitzondering indien de aanvraagtermijn minder dan 3 maanden zou bedragen) om na het afsluiten van hun boekjaar een attest of investeringscertificaat aan te vragen. Echter is deze max. 12-maand periode niet in alle gevallen van toepassing! Bijkomend verduidelijkt het KB dat de aanvraag ook tijdens het boekjaar van investering zelf reeds kan opgestart worden.
Om de overgangsmaatregel van 12 maand te verduidelijken, lichten we dit graag toe met enkele concrete voorbeelden:
Voorbeeld 1
• Boekjaar per 31/12/2025
• Investering in groene mobiliteit in de loop van 2025
Voor deze kwalificerende investering in 2025 kan de belastingplichtige tot 30/6/2026 een attest aanvragen, omdat de aanvraagtermijn maximaal 12 maanden en uiterlijk tot die datum loopt.
Voorbeeld 2
• Boekjaar per 31/5/2025
• Investering in groene mobiliteit in de loop van 2025
Voor deze kwalificerende investering in een boekjaar dat eindigt op 31 mei 2025 kan de belastingplichtige tot 31 mei 2026 een attest aanvragen, aangezien de termijn maximaal 12 maanden bedraagt.
Voorbeeld 3
• Boekjaar per 31/5/2026
• Investering in groene mobiliteit in de loop van het boekjaar
Voor deze kwalificerende investering in dit boekjaar kan de belastingplichtige tot 31/8/2026 een attest aanvragen, omdat de termijn van 1/6/2026 en 30/6/2026 korter is dan 3 maand. Bijgevolg heeft de onderneming tijd tot 31/8/2026 om een attest aan te vragen.
De conformiteit van de aanvraag wordt beoordeeld op basis van de op het moment van de aanvraag van kracht zijnde investeringslijsten. Binnen de zes maand na de aanvraag levert de bevoegde instantie een gemotiveerd certificaat of gemotiveerde weigering af.
Voor investeringen die deel uitmaken van een “investeringsproject” dat over meerdere boekjaren loopt, heeft de belastingplichtige de mogelijkheid om een “investeringscertificaat” aan te vragen. Dit certificaat moet worden aangevraagd binnen de drie maanden na de laatste dag van het boekjaar waarin het investeringsproject wordt gestart. Het voordeel van zulk certificaat is dat men zekerheid verkrijgt omtrent de kwalificatie van de investering op het moment van aanvang van het project. Immers, voor projecten die langer dan 3 jaar kunnen duren, kan het voorkomen dat bij de 3 jaarlijkse hernieuwing van de investeringslijsten deze investeringen niet langer op de lijst zouden voorkomen.
Technologieaftrek
De "technologieaftrek" wordt geïntroduceerd voor investeringen in octrooien en vaste activa ter ondersteuning van onderzoek en ontwikkeling van milieuvriendelijke producten en toekomstgerichte technologieën. De technologieaftrek bedraagt een éénmalig tarief van 13,5%, maar kan eventueel ook gespreid toegepast worden over meerdere boekjaren met een jaarlijks tarief van 20,5% op de afschrijving van de kwalificerende investering. De percentages voor de technologieaftrek worden dus ook vastgeklikt en zijn niet langer afhankelijk van de inflatie.
Ook voor deze aftrek moet er nog steeds een specifiek attest aangevraagd worden. Dit attest dient voortaan verplicht bij de aangifte toegevoegd te worden, wat impliceert dat de belastingplichtige de facto een strikte deadline heeft om het attest te bekomen. Het volstaat niet langer dat het attest louter ter beschikking van de administratie wordt gehouden.
Cumulverbod wordt doorgetrokken naar de investeringsaftrek
Tot slot wordt het reeds van toepassing zijnde verbod op een cumul tussen het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling en de gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing (“BV”) voor onderzoekers doorgetrokken naar de diverse soorten investeringsaftrek. Specifiek: wanneer in de investeringswaarde van een actief waarvoor de investeringsaftrek wordt toegepast, bezoldigingen zijn opgenomen waarvoor er een gehele of gedeeltelijke BV vrijstelling van toepassing is, zal het bedrag van de niet doorgestorte BV uit de berekeningsbasis van de investeringsaftrek dienen te worden gehaald.
Volgens het recent gepubliceerde wetsontwerp verdwijnt vanaf 1 januari 2025 ook de aftrekbeperking voor overgedragen investeringsaftrekken. Hierdoor kunnen overgedragen investeringsaftrekken in principe maximaal benut worden tijdens het boekjaar zonder de vroegere beperkingen.
We helpen u graag verder met een grondige screening van uw investeringen en de mogelijkheden over de toepassing van de diverse investeringsaftrekken.
