Overslaan en naar de inhoud gaan
#Tax & Legal #Btw-advies #Douane

De CBAM:
een nieuwe ‘klimaatheffing’ staat in de startblokken

vrijdag 17/03/2023
CBAM  een nieuwe ‘klimaatheffing’

Bedrijven die cement, elektriciteit, meststoffen, ijzer, staal, aluminium of waterstof invoeren in de EU bereiden zich best voor op de gevolgen van het Carbon Border Adjustment Mechanism (of ‘CBAM’). Recent heeft de EU regelgever immers het toepassingsgebied van het CBAM verduidelijkt.

Wat is CBAM?

Er wordt wel eens gezegd dat het meest belangrijke aspect van de EU het feit is dat het een douane-unie is en daarmee komaf heeft gemaakt met de interne landsgrenzen. Daaraan moeten we eigenlijk ook toevoegen dat de EU zich als een handelsblok heeft neergezet in een steeds meer globaliserende wereld. Dit heeft als gevolg dat de EU kan bepalen aan welke eisen goederen moeten voldoen vooraleer ze mogen ingevoerd worden, of ze nu bestemd zijn voor België of voor Bulgarije, vermits deze regels conform de regelgeving van de Wereldhandelsorganisatie zijn.

In dit kader heeft de EU, om haar eigen klimaatdoelstelling te halen (European Green Deal), beslist om tegen 2030 haar koolstofuitstoot met 55 procent verminderen. De belangrijkste maatregel hierbij is het Carbon Border Adjustment Mechanism.

Dit mechanisme houdt in dat bij de invoer van bepaalde goederen er een koolstofcertificaat moet worden aangekocht ter compensatie van de koolstofprijs die zou betaald zijn geweest indien de goederen geproduceerd zouden zijn in de EU (via het Emission Trading System). Indien er al een koolstofprijs is betaald in het buitenland, kan dit uiteraard in vermindering gebracht worden van de prijs die hier wordt betaald. Dit mechanisme heeft tot doel er voor te zorgen dat ook de rest van de wereld soortgelijke maatregelen neemt om de koolstofuitstoot te verminderen. Bijkomend betekent dit dat bedrijven minder redenen hebben om hun productie te verplaatsen naar derde landen (i.e. koolstoflekkage). Het hoeft uiteraard geen betoog dat met dit mechanisme een ‘gelijk speelveld’ wordt gecreëerd voor Europese producenten ten opzichte van niet-Europese producenten.

Op 13 december 2022 hebben de Europese regelgevers een akkoord bereikt rond de invoering van het Carbon Border Adjustment Mechanism en de lijst van goederen die in haar toepassingsgebied zouden vallen. In een eerste fase worden met name de volgende goederen worden geviseerd:

Cement

Sluiten

Openvouwen

Goederencode: 25070080, 25231000, 25232100, 25232900, 25233000, 2523900

 

Elektriciteit

Sluiten

Openvouwen

Goederencode: 27160000

Meststoffen

Sluiten

Openvouwen

Tariefpost: 2814, 3102, 3105 (uitgezonderd 31056000)
Goederencode: 28080000, 28342100

Staal en ijzer

Sluiten

Openvouwen

Hoofdstuk: 72 (meerdere  goederencodes uitgezonderd)
Tariefpost: 7301, 7302, 7303, 7304, 7305, 7306, 7307, 7308, 7309, 7310, 7311, 7318, 7326

Aluminium

Sluiten

Openvouwen

Tariefpost: 7601, 7603, 7604, 7605, 7607, 7608, 7610, 7612, 7614, 7616
Goederencode: 76090000, 76110000, 76130000

Chemische stoffen (momenteel enkel waterstof)

Sluiten

Openvouwen

Goederencode: 28041000

Het is de bedoeling dat deze lijst later wordt uitgebreid, met als doel om tegen 2030 alle goederen die momenteel onder het Emission Trading System vallen ook onder het toepassingsgebied van de CBAM te brengen.

Naast de classificatie van de goederen, moet er ook worden gekeken waar deze werden geproduceerd. De CBAM zal dus gelden voor de bovenvermelde goederen indien ze zijn geproduceerd in een derde land. Een grote uitzondering hierop zijn de EFTA-landen (Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein). Voor goederen geproduceerd in deze landen moet er dus geen koolstofprijs betaald worden. Het is dus van belang dat de niet-preferentiële oorsprong van een product correct wordt bepaald.

Om het wat duidelijker te maken, lichten we dit graag toe aan de hand van een voorbeeld: een Belgisch bouwbedrijf voert vanuit Zwitserland cement in, dat geproduceerd is in de Verenigde Staten. De niet-preferentiële oorsprong is in dit geval niet Zwitserland, maar de Verenigde Staten. Deze invoer valt onder het toepassingsgebied van de CBAM. Indien het cement was geproduceerd in Zwitserland, zou dit de niet-preferentiële oorsprong zijn en zou de invoer niet vallen onder de CBAM.

Wat betekent CBAM voor uw onderneming?

De CBAM zal in verschillende fases worden geïmplementeerd, namelijk een overgangsperiode met louter een rapporteringsverplichting, en de eigenlijke implementering waarbij er daadwerkelijk moet worden betaald voor de koolstofcertificaten op basis van de rapporteringen.

De overgangsperiode begint in principe op 1 oktober 2023, waarbij een ‘geautoriseerde aangever’ op kwartaalbasis de ingebedde koolstofemissies per relevante invoer rapporteert aan de bevoegde overheid. De praktische uitwerking hiervan is echter nog niet gepubliceerd. De volledige implementatie (met betaling van de certificaten) zal plaatsvinden op 1 januari 2026.

Hoe kunt u uw onderneming voorbereiden?

De CBAM is een maatregel die heel wat bedrijven zal treffen, van de KMO die occasioneel grondstoffen invoert tot de multinational die tonnen meststof nodig heeft voor landbouwactiviteiten. Indirect kunnen ook uw leveranciers getroffen worden, die de hogere kosten zullen doorrekenen naar uw bedrijf. Daarom is het zeer belangrijk om uw hele toeleveringsketen te evalueren voor de CBAM-impact. Wij kunnen u alvast hierbij assisteren, met name het correct bepalen van de classificatie en de oorsprong van uw ingevoerde goederen.

Neem contact op met één van onze experten

Wouter Brackx

Wouter Brackx

Partner Tax & Legal Services

Contact
Emre Albayrak

Emre Albayrak

Senior Associate Tax & Legal Services

Contact