Beding van aanwas
Partners, zowel samenwonend als gehuwd, kunnen een beding van aanwas in de koopovereenkomst opnemen. Zo’n clausule houdt in dat u bij een gezamenlijke aankoop van een woning met uw partner overeenkomt dat de langstlevende de woning zal verwerven. Uw aandeel in de gezinswoning zal ‘aanwassen’ (en niet vererfd worden!) bij het aandeel van uw langstlevende partner. Zo’n contract is niet zomaar eenzijdig opzegbaar en biedt heel wat
zekerheid.
Als beide partners een gelijkaardige levensverwachting hebben en een gelijkwaardige inleg doen in het contract, wordt een beding van aanwas niet beschouwd als een schenking of legaat, wel als een kanscontract. Voor partners met een aanzienlijk leeftijdsverschil, of die niet evenveel kunnen inbrengen, is een aanwasovereenkomst daarom minder nuttig.
Als wel aan beide voorwaarden voldaan is, heeft dat verstrekkende gevolgen.
- Het aandeel van de eerststervende in de gezinswoning komt niet in de nalatenschap als een te verrekenen schenking of legaat. Het is beschermd tegen de reserve-aanspraken van de kinderen.
- Op fiscaal vlak wordt de uitwerking van de aanwas beschouwd als een koopcontract. Als de langstlevende zich bij het overlijden van de eerste op de aanwasovereenkomst beroept, wordt in Vlaanderen 10% registratiebelasting geheven op de helft van de waarde van de woning. In Brussel en Wallonië bedragen de registratierechten 12,5%.
Geen 6% bij aanwas in Vlaanderen
De uitwerking van de aanwasovereenkomst waarbij de langstlevende via aanwas het deel van de overleden partner bekomt, is geen ‘zuivere aankoop’. En dat is een voorwaarde om in aanmerking te komen voor het tarief van 6%.
Testament als extra vangnet
Zelfs als aan alle voorwaarden voldaan is, is het soms toch fiscaal voordelig om u niet te beroepen op het beding van aanwas en toch het (testamentaire) erfrecht te laten spelen! Gehuwden en wettelijke samenwoners betalen immers geen erfbelasting op de gezinswoning. In Vlaanderen feitelijke samenwoners evenmin voor zover ze al drie jaar feitelijk samenwonen. Waarom dan kiezen voor een aanwasovereenkomst, waarop 10% registratiebelasting betaald moet worden, als een testamentaire toebedeling gratis kan?
Vrijstelling tot 50.000 euro in Vlaanderen
Sinds 1 september 2018 geniet de langstlevende partner een vrijstelling van erfbelasting op de eerste schijf van 50.000 euro die hij of zij in de roerende(gelden, effecten …) nalatenschap zal erven. Bedraagt het netto roerend erfdeel van de langstlevende niet meer bedraagt dan 50.000 euro, dan is de categorie roerend volledig vrijgesteld van erfbelasting. Als een erflater zijn gezinswoning en 50.000 euro aan roerende goederen nalaat aan een partner, betaalt die in Vlaanderen daarop geen erfbelasting. In Wallonië en Brussel bestaat deze vrijstelling niet.
Wil u graag meer weten over Estate Planning, download het e-book.
