Korte historiek

Tot vóór de wet van 3 augustus 2016 was de fiscale co-ouderschapsregeling beperkt tot de kinderen die nog onder het ouderlijk gezag stonden. Hierdoor kwamen alleen de gemeenschappelijke, niet-ontvoogde minderjarige kinderen van de twee ouders in aanmerking voor het fiscaal co-ouderschap. Vanaf de meerderjarigheid (of de ontvoogding voor dat tijdstip) was het niet langer mogelijk om het fiscaal co-ouderschap toe te passen.

Wetswijziging en circulaire

Een meerderjarig kind kan echter juist meer financiële inspanningen vergen van de ouders, denk hierbij maar aan de kosten voor het verder studeren en op kot gaan, kledij … De wetgever vond deze situatie ook onrechtvaardig en heeft de terminologie van artikel 132bis WIB, het artikel dat het fiscaal co-ouderschap regelt, aangepast met de wet van 3 augustus 2016. Vanaf dan is er niet langer sprake van “gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag over een kind”, maar werd dit vervangen door het begrip “onderhoudsplicht van een kind” waardoor ook ontvoogde of meerderjarige kinderen hiervoor in aanmerking komen.

In haar circulaire van 20 januari 2017 bespreekt de administratie tot wanneer de onderhoudsplicht over kinderen, zoals vastgelegd in artikel 203 van het Burgerlijk Wetboek, loopt. Op basis hiervan zal het fiscaal co-ouderschap kunnen worden toegepast voor ontvoogde minderjarige kinderen en voor meerderjarige kinderen, tot zolang de opleiding van het kind op 1 januari van het aanslagjaar niet voltooid is en de overige voorwaarden voor het fiscaal co-ouderschap vervuld zijn. Deze wijziging is van toepassing vanaf aanslagjaar 2017.

Afwegingen in de praktijk: fiscaal co-ouderschap versus aftrek onderhoudsgelden

De wetswijziging is alleszins een positieve wending die één van de pijnpunten van het fiscaal- co-ouderschap heeft weggewerkt. Wanneer er wordt gekozen voor het fiscaal co-ouderschap, moet er echter nog steeds rekening mee worden gehouden dat dit als gevolg heeft dat er geen onderhoudsgelden in aftrek kunnen worden genomen door de ouder bij wie de kinderen niet ten laste zijn.

Hierboven werd reeds opgemerkt dat er bij meerderjarige kinderen hogere onderhoudskosten kunnen zijn, waardoor het mogelijk is dat de aftrek van onderhoudsgelden fiscaal voordeliger uitkomt dan de toepassing van het fiscaal co-ouderschap. Bij fiscaal co-ouderschap wordt de belastingvrije som verdeeld over beide ouders, maar deze heeft enkel een effect op de laagste tarieven in de personenbelasting. De aftrek van onderhoudsgelden (80% van de regelmatig betaalde onderhoudsgelden) daarentegen is een aftrekbare uitgave, die een effect heeft in de hoogste belastingschijven.

Vooraleer er voor de meerderjarige kinderen massaal wordt geopteerd voor de aftrek van onderhoudsgelden, willen we nog wel volgende bedenking meegeven. De keerzijde van de aftrekbaarheid van 80% van de onderhoudsgelden is dat 80% van de onderhoudsgelden ook belastbaar zijn bij de ontvanger (het kind) en een effect kunnen hebben op het feit of de meerderjarige kinderen nog als ten laste kunnen worden aangemerkt bij de ouder waarbij ze gedomicilieerd zijn. Hierbij moet ook rekening worden gehouden met de inkomsten uit studentenjobs (boven de eerste vrijgestelde schijf van € 2.660 voor inkomstenjaar 2017), dewelke ook meetellen als netto bestaansmiddel om te bepalen of het kind al dan niet ten laste is.

Een voorafgaand overleg en berekening van de fiscale effecten bij alle betrokkenen (zowel ouders als kinderen) is dus aangewezen.