De innovatie-aftrek: fiscaal voordeel verbonden aan inkomsten uit softwareprogramma’s en octrooien

Wie kan toepassing maken van de innovatie-aftrek?

Alle vennootschappen onderworpen aan de vennootschapsbelasting in België en alle Belgische vaste inrichtingen van buitenlandse vennootschappen komen in aanmerking.

Welke intellectuele eigendomsrechten komen in aanmerking?

De intellectuele eigendomsrechten die voor de innovatie-aftrek in aanmerking komen zijn:

• Een octrooi (in aanvraag) en aanvullende beschermingscertificaten (“ABC’s”)
• Kwekersrechten
• Auteursrechtelijk beschermde software met inbegrip van een afgeleid werk of aanpassing van een bestaand computerprogramma
• Weesgeneesmiddelen
• Data- en/of marktexclusiviteit voor gewasbeschermingsmiddelen, geneesmiddelen voor menselijk of dierlijk gebruik
• Procesinnovatie

In de praktijk wordt de innovatie-aftrek vaak toegepast voor inkomsten verkregen uit een octrooi of auteursrechtelijk beschermde software. Momenteel komen zowel Belgische als Europese of internationale octrooien in aanmerking. Marketing gerelateerde intellectuele eigendomsrechten (bv. handelsmerken) zijn uitgesloten. Het is voldoende dat de vennootschap de economische gebruiksrechten heeft op het intellectueel eigendomsrecht.

Voor een octrooi in aanvraag kan er dus in principe al onmiddellijk toepassing gemaakt worden van de innovatie-aftrek, al betreft dit een tijdelijke vrijstelling van innovatie-inkomsten tijdens de looptijd van de aanvraag. Eens de aanvraag is goedgekeurd, kan er een definitieve vrijstelling worden toegepast. De tijdelijke vrijstelling moet worden belast in de vennootschapsbelasting wanneer de aanvraag wordt geweigerd of stopgezet. Daarnaast moet er tijdens de aanvraagprocedure een tijdige en correcte boekhoudkundige verwerking van de tijdelijke vrijstelling van innovatie-inkomsten worden gerespecteerd.

Auteursrechtelijk beschermde software behoeft geen aanvraagprocedure waardoor er onmiddellijk een innovatie-aftrek kan toegepast worden. Daarnaast moet software voorvloeien uit een onderzoeks- of ontwikkelingsproject of -programma om het ‘innoverend karakter’ te bewijzen.

Welke inkomsten uit de intellectuele eigendomsrechten komen in aanmerking?

Volgende inkomsten komen in aanmerking voor de innovatie-aftrek en worden de bruto innovatie-inkomsten genoemd:

• De marktconforme licentie-inkomsten (“expliciete royalty’s”) verkregen door de vennootschap wanneer deze bvb. de auteursrechtelijk beschermde software in licentie geeft aan klanten, of;
• Wanneer de software gebruikt wordt voor eigen commerciële doeleinden of in het productieproces (“interne software”) of wanneer er sprake is van een geoctrooieerde technologie vervat in de verkoop van een product/dienst, kan er een marktconforme royalty worden bepaald welke vervat zit in de gerealiseerde omzet. M.a.w., de prijs voor een product of dienst bevat een impliciete royaltyvergoeding betaald aan de vennootschap, of;
• Een schadevergoeding verschuldigd aan de vennootschap m.b.t. de intellectuele eigendomsrechten, of;
• De vergoeding verkregen bij de vervreemding van een intellectueel eigendomsrecht wanneer dit intellectueel eigendomsrecht ook werd geboekt op de balans van de vennootschap.

Innovatie-aftrek: belang van “eigen” onderzoek en ontwikkeling (“O&O”)

In essentie is het doel van de innovatie-aftrek om een maximale stimulans op vlak van VennB toe te kennen aan vennootschappen die eigen O&O activiteiten uitoefenen (en dus eigen O&O kosten dragen) en/of die O&O activiteiten aan niet-verbonden vennootschappen uitbesteden. Dit komt tot uiting in de rationale van de zogenaamde “nexus-breuk” die gebruikt wordt bij de berekening van de innovatie-aftrek.

De “nexus-breuk” zorgt ervoor dat de innovatie-aftrek enkel kan toepast worden op de innovatie-inkomsten waarvan de eigenlijke O&O activiteiten door de onderneming zelf worden uitgevoerd. Ondernemingen die vooral in-house O&O uitvoeren en dus geen (i) O&O uitbesteden aan verbonden ondernemingen of (ii) intellectuele eigendomsrechten verwerven (al dan niet van een verbonden onderneming), zullen in principe een hogere nexus-breuk hebben en dus een hogere innovatie-aftrek kunnen genieten!

De jaarlijkse O&O kosten welke rechtstreeks verband houden met het intellectueel eigendomsrecht (bv. afschrijvingskosten en loonkosten van O&O personeel) dienen in mindering te worden gebracht van de bruto innovatie-inkomsten. De innovatie-aftrek is bijgevolg slechts van toepassing op de netto innovatie-inkomsten.

Hieronder wordt een vereenvoudigd voorbeeld weergegeven ter verduidelijking van de berekening en de vergelijking m.b.t. de effectieve belastingvoet met en zonder toepassing van de innovatie-aftrek:

TABEL

(*) 11.250 euro/300.000 euro = 0,0375 of 3,75%

(**) Om een vergelijking te maken met het scenario van de innovatieaftrek, wordt een belastbaar inkomen genomen van 300.000 euro

Nieuwe BELSPO-richtlijnen m.b.t. de innovatie-aftrek voor auteursrechtelijk beschermde software

Wanneer de innovatie-aftrek wordt toegepast op inkomsten uit auteursrechtelijk beschermde software, kan er een aanmelding en een adviesaanvraag gebeuren bij de Programmatorische Federale Overheidsdienst Wetenschapsbeleid (“BELSPO”). BELSPO stelt dan een bindend advies op m.b.t. het “innovatieve” karakter van de software. Een positief advies bevestigt dat de software het resultaat is van een onderzoeks- of ontwikkelingsproject of -programma en dus in aanmerking komt voor de innovatie-aftrek. Zulk advies is ook bindend voor de fiscus. Hoewel een aanmelding en adviesaanvraag stricto sensu niet verplicht is, raden wij dit wel ten zeerste aan zodat er bij controle geen discussie ontstaat rond het “innovatieve” karakter van de software. Ook in het kader van een rulingaanvraag zal de Dienst Voorafgaande Beslissingen steeds verzoeken een bindend advies bij BELSPO aan te vragen m.b.t. de auteursrechtelijk beschermde software.

Recent publiceerde BELSPO nieuwe richtlijnen die belangrijke verduidelijkingen bevatten voor dossiers die zowel bij BELSPO als bij de Dienst Voorafgaande Beslissingen (“DVB”) worden ingediend:

• De periode waarvoor het BELSPO-advies wordt aangevraagd, moet zoveel mogelijk overeenstemmen met de geldigheidsperiode van de ruling verkregen bij de DVB;
• Deze periode, evenals eventuele afwijkingen, moeten expliciet vermeld worden in de BELSPO-aanmelding van het project;
• Een negatief BELSPO-advies moet aan de DVB gemeld worden, aangezien dit doorgaans het indienen van een avenant (i.e., een formele wijziging of aanvulling) op de reeds verleende voorafgaande beslissing tot gevolg heeft.

Voorst omvatten de richtlijnen meer informatie omtrent:

• De inhoudelijke aspecten van de adviesaanvraag (vermijden van algemene beschrijvingen, louter esthetische wijzigingen, enz.)
• Minimale vereisten voor een adviesaanvraag met het oog op de geldigheid ervan
• De adviesaanvraag m.b.t. innovatie-aftrek wordt losgekoppeld van de aanmelding i.v.m. de 80% O&O vrijstelling van de doorstorting van de bedrijfsvoorheffing (“BV”). Indien nuttig, kan de informatie uit het BV O&O dossier wel overgenomen worden in het innovatie-aftrek dossier  

Uiterste indieningsdatum m.b.t. voorafgaande beslissing voor innovatie-aftrek en verrekenprijzen

De DVB publiceert jaarlijks de uiterste indieningsdatum voor de (pre-filing) rulingaanvragen met betrekking tot de innovatie-aftrek. In de meeste gevallen wordt deze deadline vastgesteld op 30 november van het betreffende boekjaar waarop de rulingaanvraag voor het eerst betrekking heeft (boekjaar per kalenderjaar).

Deze datum geldt ook voor aanvragen tot verlenging van een bestaande voorafgaande beslissing, waarbij het eerste kalenderjaar waarop de verlenging betrekking heeft als referentiepunt wordt genomen.

De indieningstermijn heeft tot doel zowel de aanvrager als de DVB voldoende tijd te bieden voor een grondige beoordeling en het opstellen van een rechtszekere beslissing. Voor een vlotte behandeling is het essentieel dat alle relevante informatie tijdig wordt aangeleverd, waaronder een beschrijving van de onderneming en de activiteiten, een motivering van de voorgelegde verrichting en een overzicht van de toegepaste methode met de bijhorende berekeningen.

U past de innovatie-aftrek reeds toe?

De populariteit van de innovatie-aftrek blijkt steevast uit de rulingpraktijk. Steeds meer ondernemingen wensen zekerheid omtrent de correcte berekening van de innovatie-aftrek en sluiten daarom een voorafgaand akkoord met de DVB. Belangrijk hierbij te vermelden is dat de DVB bepaalde richtlijnen hanteert met het oog op de berekening van de innovatie-aftrek. Het bedrag aan innovatie-aftrek zal in concreto afhankelijk zijn van diverse aspecten, t.w. de aard van het kwalificerend intellectueel eigendomsrecht, het belang van de O&O functie binnen de onderneming, de te hanteren verrekenprijsmethode, enz.  

Bijgevolg is het sterk aangewezen om voorbereid te zijn op vragen van de fiscus en reeds proactief de concrete berekening van de innovatie-aftrek te documenteren en / of een rulingaanvraag op te starten.

Tot slot stellen wij vast dat heel wat ondernemingen focussen op één of andere vorm van innovatie. Denk hierbij aan een innovatief productieproces, een hoogwaardig kwaliteitsproces of een nieuwe manier van automatisatie. In elk van deze gevallen loont het de moeite om de octrooieerbaarheid van dergelijke innovaties in kaart te brengen met het oog op een eventuele toepassing van de innovatie-aftrek. Bovendien kan de innovatie-aftrek perfect gecombineerd worden met andere fiscale O&O incentives zoals bvb. de technologieaftrek, het O&O belastingkrediet of de 80% BV korting O&O.

Hebt u vragen over de toepassing van de innovatie-aftrek, aarzel niet om contact op te nemen met onze experten.