Een post-Corona blik op wereldwijde Supply Chains

Verstoorde globale logistieke netwerken zullen het ook in 2022 structureel moeilijk blijven hebben

COVID-19 en de sterk verstoorde logistieke netwerken die daarop volgden hebben heel wat productiebedrijven verrast. Wat kunnen we hieruit leren om onze toekomstige Supply Chains beter vorm te geven?

De afgelopen achttien maanden moesten heel wat bedrijven hun verkoopprognoses drastisch bijstellen door de pandemie en de lockdowns. Het opnieuw opstarten van wereldwijde ketens is een enorme uitdaging gebleken, waardoor heel wat producenten en distributeurs over de hele wereld met capaciteitsproblemen kampen. Ook de transportnetwerken werden ernstig verstoord door een reeks ‘stop and go’s’ tijdens de lockdowns. Voeg daar de logistieke onrust aan toe door het Suezkanaal-incident en het sneller dan verwachte economisch herstel, en het was slechts een kwestie van tijd voordat de globale toeleveringsketens ernstig verstoord zouden raken.

Stijgende logistieke kosten

COVID-19 zorgde voor enorme schommelingen in de vraag. De verstoringen in de toeleveringsketens die daaruit voortvloeiden hebben ons in een situatie van continu logistiek onevenwicht gebracht. Alle coördinatie-inspanningen ten spijt hebben de vertragingen in havens en inlanddistributienetwerken geleid tot steeds langere doorlooptijden en zijn de logistieke kosten blijven stijgen.

Intussen haasten Westerse retailers en fabrikanten zich om de voorraden aan te vullen die tijdens de pandemie zijn uitgeput. Dat zal de vraag naar transportcapaciteit alleen maar doen stijgen. Wanneer de vraag de beschikbare capaciteit overschrijdt, nemen de prijzen onvermijdelijk ook toe. Dat is ook exact wat we nu zien gebeuren. De Drewry World Container Index (WCI) – een maatstaf voor zeevrachttarieven (containers) op zeven grote zeeroutes – toont dat de containertarieven met maar liefst 350% zijn gestegen in vergelijking met de tarieven voor de pandemie.

Ongeziene vraagschommelingen en leveringsvertragingen

Door de vertragingen in de verzendingen en een sneller dan verwachte heropleving van de wereldwijde vraag wilden distributeurs en retailers kost wat kost hun schappen gevuld krijgen. Dat is deels een paniekreactie, die nog meer disruptie veroorzaakt in de wereldwijde waardeketens. Fabrikanten van belangrijke componenten en leveranciers van basisgrondstoffen staan nu voor de ongelooflijke uitdaging om het hoofd te bieden aan ongeziene schommelingen van de vraag en enorme vertragingen van leveringen.

Ook de handelsgeschillen tussen de VS en China hebben geleid tot een enorme toename van de vraag vanuit verschillende technologiesectoren en tot ernstige tekorten in het aanbod binnen de halfgeleider- en processorindustrie. Zo verstoren de enorme vraag naar de veelgebruikte chips en microprocessoren in combinatie met de grote leververtragingen de productieschema's van veel technologische consumentenproducten, gaande van auto's tot elektronische apparaten.

Enorme economische impact

Autofabrieken moeten nu voor het tweede jaar op rij hun deuren sluiten. Vorig jaar vanwege COVID 19-lockdowns, nu vanwege het verstoord logistiek netwerk en een nijpend tekort aan kritische componenten. Aangezien er nog steeds geen duidelijke oplossing in zicht is, zal de industrie waarschijnlijk ongeveer 3,9 miljoen minder voertuigen produceren dan oorspronkelijk gepland was voor 2021. Het tekort aan chips legt niet alleen de productie van de huidige modellen aan banden, maar kan ook leiden tot vertragingen bij de uitrol van nieuwe modellen in 2022.

De druk op de wereldwijde waardeketens zorgt voor aanhoudende prijsstijgingen in veel delen van het bedrijfsleven; niet alleen autofabrikanten, maar ook leveranciers van elektronica, hout en metaal zien het evenwicht in hun wereldwijde netwerken ernstig verstoord. Dat drijft de inflatie overal ter wereld de hoogte in. Stijgende logistieke kosten en leveringsonzekerheid zijn zeer duidelijke symptomen van een geglobaliseerd leveringsnetwerk dat de uitdagende test tijdens 2020 en 2021 niet heeft doorstaan.

Reshoring voor meer veerkracht

Intussen zijn op politiek niveau een aantal belangrijke initiatieven genomen die van invloed zullen zijn op de configuratie van toekomstige bevoorradingsketens. Zo lanceerde Joe Biden eerder dit jaar zijn Supply Chain Executive Order met het oog op een betere bevoorrading naar de VS van vier kritieke productgroepen: batterijen, belangrijke mineralen en ertsen, halfgeleiders en farmaceutische producten. In juni maakte de EU de details van haar CO2-heffing (CBAM - Carbon Border Adjustment Mechanim) openbaar. Dat fiscaal (groene) instrumentarium zal een belangrijke rol spelen bij het gradueel herontwerpen van de globale logistieke netwerken.

Als COVID-19 ons iets heeft geleerd, is het wel dat het noodzakelijk is om Supply Chains op strategisch niveau te herbekijken. Hoe langer een toeleveringsketen is, hoe vatbaarder die wordt voor verstoringen. Producenten die afhankelijk zijn van overzeese leveranciers gaan nu al actief op zoek naar partners dichter bij huis, omwille van risico’spreiding.Bovendien worden zij geconfronteerd met een aantal wereldwijde macro-economische evoluties en politieke verschuivingen. Kortere ketens – met de nodige fallback planning – minimaliseren het risico op dure vertragingen aan productielijnen. Bovendien worden ook doorlooptijden zo korter. In dat kader kunnen de snel evoluerende nieuwe technologie(Industrie4.0) digitalisering en automatisering met behulp van robotica, evenals duurzaamheidsdoelstellingen, belangrijke hefbomen zijn voor actieve reshoring-programma's.